Đăng ngày: 10:50 22-07-2025

Trong xu thế chuyển đổi năng lượng và số hóa toàn diện, pin sạc – đặc biệt là cell và pin thứ cấp – đang đóng vai trò trung tâm trong đời sống hiện đại. Từ điện thoại, laptop đến xe máy điện, hệ thống năng lượng mặt trời hay thiết bị y tế, pin sạc trở thành nguồn năng lượng thiết yếu, góp phần duy trì hoạt động cho hàng triệu thiết bị mỗi ngày.

Hiểu rõ tầm quan trọng đó, Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13969:2024 đã được ban hành nhằm thiết lập các yêu cầu và khuyến nghị về môi trường cho cell và pin thứ cấp. Mục tiêu là đảm bảo an toàn cho người sử dụng, giảm thiểu rủi ro môi trường, đồng thời thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững.

Đảm bảo an toàn từ thiết kế đến sử dụng

Cell là đơn vị cấu thành cơ bản của pin – nơi lưu trữ và cung cấp điện năng. Khi nhiều cell được kết nối lại sẽ tạo thành pin thứ cấp, có khả năng sạc lại sau khi sử dụng. Tuy nhiên, do bản chất hóa học phức tạp, các loại pin này rất nhạy cảm với các điều kiện như nhiệt độ, điện áp, hoặc va chạm mạnh. Nếu không được sản xuất và kiểm soát đúng tiêu chuẩn, chúng có thể gây cháy nổ, rò rỉ hóa chất hoặc hỏng thiết bị.

TCVN 13969:2024 quy định các yêu cầu nghiêm ngặt về thiết kế pin nhằm đảm bảo an toàn trong các tình huống như: quá sạc, quá xả, va đập cơ học, và tiếp xúc với nhiệt độ cao. Cấu trúc pin cần được thiết kế để hạn chế tối đa nguy cơ đoản mạch, rò rỉ và phát nổ – những nguy cơ có thể đe dọa đến sức khỏe và tính mạng người dùng.

Hạn chế chất độc hại, thúc đẩy tái chế

Một trong những điểm nhấn của tiêu chuẩn là việc kiểm soát thành phần hóa học bên trong pin. TCVN 13969:2024 nghiêm cấm hoặc giới hạn nghiêm ngặt các kim loại nặng độc hại như thủy ngân, chì và cadmi – những chất có thể gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.

Tiêu chuẩn còn yêu cầu doanh nghiệp cần kiểm định và đánh giá vật liệu kỹ lưỡng nhằm đảm bảo mức độ an toàn trong suốt vòng đời sản phẩm.

Cell và pin thứ cấp nên đáp ứng tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn. Ảnh minh họa

Ghi nhãn và hướng dẫn xử lý rõ ràng

Bên cạnh đó, TCVN 13969:2024 cũng đưa ra quy định cụ thể về việc ghi nhãn sản phẩm. Trên mỗi pin phải có đầy đủ thông tin về thành phần hóa học, biểu tượng phân loại, cũng như hướng dẫn xử lý sau khi sử dụng. Điều này giúp người tiêu dùng nhận biết đúng loại pin, từ đó thu gom và tái chế đúng quy trình, tránh xử lý sai cách gây hại đến môi trường.

Hướng đến mô hình sản xuất bền vững

Tiêu chuẩn khuyến khích nhà sản xuất thiết kế pin sao cho dễ tháo lắp, dễ phân loại vật liệu – hỗ trợ cho quá trình tái chế và xử lý sau sử dụng. Đặc biệt, pin không được phép xử lý chung với rác sinh hoạt nhằm phòng ngừa nguy cơ rò rỉ hóa chất và cháy nổ tại các bãi rác.

Ngoài ra, TCVN 13969:2024 còn tích hợp yêu cầu đánh giá vòng đời sản phẩm (LCA – Life Cycle Assessment) từ khâu thiết kế, sản xuất đến khi tiêu hủy. Điều này tạo động lực để doanh nghiệp hướng tới chuỗi cung ứng xanh, thân thiện hơn với môi trường.

Bước tiến cho ngành công nghiệp pin tại Việt Nam

Việc tuân thủ TCVN 13969:2024 không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu pháp lý, nâng cao uy tín thương hiệu, mà còn góp phần bảo vệ người tiêu dùng và môi trường sống.

Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, những tiêu chuẩn như TCVN 13969:2024 đóng vai trò nền tảng để phát triển một ngành công nghiệp pin hiện đại, an toàn và bền vững.

(Tổng hợp)