Đăng ngày: 10:05 28-07-2025

Ngày 18/7/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ vừa chính thức công bố Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 10304:2025 – Thiết kế móng cọc, thay thế cho phiên bản cũ ban hành từ năm 2014. Việc ban hành tiêu chuẩn mới không chỉ mang tính cập nhật quốc tế, mà còn phản ánh rõ đặc điểm thực tiễn của ngành xây dựng Việt Nam trong bối cảnh nền móng công trình ngày càng phức tạp.

Tiêu chuẩn hiện đại, phù hợp điều kiện Việt Nam
TCVN 10304:2025 được xây dựng trên cơ sở tham khảo tiêu chuẩn tiên tiến của nước ngoài như SP 24.13330.2021 (Liên bang Nga). TCVN 10304:2025 có kế thừa TCVN 10304:2014 và cập nhật, sửa đổi, bổ sung một số điểm mới hài hòa với tiêu chuẩn châu Âu.

Một số điểm mới đáng chú ý như: cập nhật cấp hậu quả của công trình theo QCVN 03:2022/BXD; số liệu điều kiện tự nhiên dùng trong xây dựng theo QCVN 02:2022/BXD; phân loại đất, đá xây dựng theo TCVN 5746:2024; điều chỉnh hệ số độ tin cậy về tầm quan trọng của công trình bằng các giá trị lớn hơn các giá trị tối thiểu nêu trong TCVN 2737:2023; bổ sung nội dung về đá; điều chỉnh công thức tính biến dạng dọc trục của cọc; làm rõ tải trọng dùng để thử tải tĩnh cọc; bổ sung số liệu cho cọc dài đến 40 m và dài hơn; cập nhật công thức tính độ lún của nhóm cọc; cập nhật yêu cầu cấu tạo của móng cọc cho phù hợp với TCVN 5574:2018, TCVN 5575:2024; cập nhật cách xác định sức chịu tải của cọc theo SPT; điều chỉnh một vài ký hiệu, v.v.

Điểm đặc biệt là tiêu chuẩn mới không đơn thuần chuyển ngữ quốc tế, mà được biên soạn dựa trên nhiều năm nghiên cứu thực tế nền đất yếu tại đồng bằng sông Cửu Long, khu công nghiệp miền Bắc, ven biển miền Trung và các vùng địa chất có nước ngầm hoặc hang karst.
Những nội dung cập nhật quan trọng
1. Khảo sát địa chất chi tiết và bắt buộc
TCVN 10304:2025 yêu cầu khảo sát địa chất phải kết hợp nhiều phương pháp: xuyên tiêu chuẩn (SPT), xuyên tĩnh (CPT), thí nghiệm nén ngang, khảo sát địa vật lý và các thí nghiệm trong phòng. Điều này nhằm tăng độ tin cậy của dữ liệu đầu vào, đảm bảo thiết kế móng sát với điều kiện đất nền thực tế.
2. Thiết kế theo trạng thái giới hạn
Khác với phương pháp hệ số an toàn truyền thống, tiêu chuẩn mới áp dụng phương pháp thiết kế theo trạng thái giới hạn (Limit State Design), gồm giới hạn về cường độ và sử dụng. Đây là bước tiếp cận hiện đại, giúp tối ưu chi phí và tăng độ an toàn cho móng cọc trong các công trình cao tầng hoặc hạ tầng lớn.
3. Phân loại móng cọc rõ ràng
TCVN 10304:2025 phân biệt cụ thể các loại cọc: cọc chịu tải đầu, cọc ma sát, cọc treo, đồng thời quy định chi tiết cấu tạo đài cọc, nhóm cọc, móng lệch tâm, móng trong vùng động đất. Nhờ đó, kỹ sư thiết kế dễ dàng lựa chọn giải pháp hợp lý với từng điều kiện công trình.
4. Thử tải và kiểm tra chất lượng bắt buộc
Tiêu chuẩn quy định bắt buộc thử tải tĩnh và/hoặc động đối với cọc đại diện, cùng yêu cầu quan trắc lún, đo ứng suất trong thi công và vận hành. Các nội dung này nhằm đảm bảo tính toàn vẹn của hệ móng và chất lượng công trình dài hạn.
Ý nghĩa thực tiễn và khuyến nghị áp dụng
Việc ban hành TCVN 10304:2025 là bước tiến lớn trong hệ thống tiêu chuẩn nền móng Việt Nam. Tiêu chuẩn này không chỉ đồng bộ hóa với các chuẩn quốc tế, mà còn là công cụ thiết yếu giúp kỹ sư thiết kế, tư vấn giám sát, và nhà thầu thi công kiểm soát chất lượng ngay từ khâu khảo sát đến hoàn công.
Nhiều phần mềm thiết kế kết cấu như RDSuite, Plaxis, MIDAS GTS NX… cũng đã cập nhật theo tiêu chuẩn mới, hỗ trợ các kỹ sư tiếp cận và áp dụng dễ dàng hơn trong thực tế.

TCVN 10304:2025 là sự kết hợp giữa khoa học công trình hiện đại và kinh nghiệm thực tiễn tại Việt Nam. Trong bối cảnh các công trình ngày càng có quy mô lớn, điều kiện địa chất phức tạp và yêu cầu an toàn cao, việc nắm vững và áp dụng đúng tiêu chuẩn này là trách nhiệm chuyên môn của mọi cá nhân và tổ chức hoạt động trong lĩnh vực thiết kế và thi công nền móng.

Tổng hợp